NRC | Het coronabeleid in Zweden “een ‘laissez-faire’ – aanpak” (‘Corona lijkt alweer ver weg. Heeft de pandemie de wereld eigenlijk veranderd?’ d.d. 24/12)? Niets is minder waar. Met weloverwogen, wetenschappelijk gefundeerd beleid kan Zweden – dat weg bleef van lockdowns en draconische maatregelen – bovendien goede papieren overleggen.
Zweden deed wat het al van plan was, gebaseerd op een pandemieplan dat al klaar lag. Het waren gezondheidsinstanties elders in de wereld die de handleiding weggooiden op het moment dat ze in paniek raakten in het voorjaar van 2020.
Scholen en kinderopvang bleven open in Zweden. Nooit was er een mondkapjesplicht in Zweden. Restaurants, kantoren, bibliotheken, winkelcentra, sportscholen enzovoort bleven open. Openbare bijeenkomsten waren beperkt tot 50 personen. Zweedse kinderen < 16 jaar hebben geen dag school gemist tijdens de pandemie.
In april 2020 vraagt een BBC-journalist vol ongeloof “Wat zijn de data waarop u uw beslissingen baseert?” Het antwoord van de Zweedse staatsepidemioloog Anders Tegnell is nu met recht historisch te noemen: “Ik denk dat de vraag is: op welke data baseert de rest van de wereld hun beslissingen?”
Zweden is het land met de laagste oversterfte van Europa volgens een recent verschenen rapport van de OECD (‘Health at a Glance: Europe 2022’). Geen leerverlies in Zweden, geen negatieve impact op de leefstijl van jongeren, geen toename van psychische problemen onder jongeren in Zweden. Niet Zweden was het experiment.
Hans Koppies, Alkmaar
Deze ingezonden brief is geplaatsts in de NRC op 31 december 2022
De aanleiding voor mijn ingezonden brief was dit artikel in de NRC.
Bronnen (op chronologische volgorde):
1. Folkhälsomyndigheten. Ingen effektiv åtgärd att låta friska skolbarn stanna hemma. 1 maart 2020
2. Frank, T.A. Can You Beat covid-19 Without a Lockdown? Sweden Is Trying. Vanity Fair, 20 april 2020
“If you wanted to frame things in a zero-sum manner, either Sweden makes a fool of itself, or it makes a fool of everyone else”
3. UnHerd. Why lockdowns are the wrong policy: Swedish expert Prof. Johan Giesecke. 7 april 2020
4. BBC Newsnight. Why Sweden rejected a coronavirus lockdown. 24 april 2020
5. Sky News Australia. Former Chief Scientist [Johan Giesecke] reveals coronavirus “is going on all around us”. 29 april, 2020
6. Erdbrink, T. & Schimmelpenninck, S. Zweden doen het anders | VPRO, 10 juni 2020
7. Bray, J., McGee, H. & McGreevy, R. Let coronavirus spread through under-60 population, Dáil committee told. The Irish Times, 23 september 2020
Bron: Special Committee on Covid-19 Response debate – Wednesday, 23 Sep 2020
“Trust people.. People are not stupid.. Covid-19 is sometimes regarded as a mystical or supernatural disease. It is a viral respiratory infection. It has its own characteristics, but it is a respiratory viral infection and we have seen many of these. Covid-19 is not something completely new” – Johan Giesecke
8. Chen, Y., Osika, W., Friberg, P., et al. Impact of COVID-19 pandemic on mental health and health behaviors in Swedish adolescents | Scandinavian Journal of Public Health. Volume 50, Issue 1. 8 juni 2021
Conclusion: “Swedish adolescents exposed to COVID-19 showed no differences in longitudinal changes in mental health, relationships with parents and peers, and health behaviours as compared to those not exposed to COVID-19. This may be explained by the Swedish authorities’ decision to keep schools open to this age group”
9. Wallström, A. Ingen coronaeffekt på barns läsförmåga. Läraren, 24 september 2021
10. Anderberg, J. The Herd. Scribe, 7 april 2022
11. Hallin, A., Danielsson, H., Nordström, T. & Fälth, L. No learning loss in Sweden during the pandemic: Evidence from primary school reading assessments. International Journal of Educational Research, 2 juni 2022
12. UnHerd. Martin Kulldorff: Lessons from Sweden for the next pandemic. 22 juni 2022
“Science can only thrive with discussion” – Martin Kulldorff
13. Folkhälsomyndigheten. Liten påverkan på ungas hälsa under pandemin. 7 juli 2022
14. M. Jenholt Nolbris, M., Ragnarsson, S., Berghammer, M., et al. (2022) Young children’s voices in an unlocked Sweden during the COVID-19 pandemic. Scandinavian Journal of Public Health
“Keeping life as normal as possible could be one important factor in preventing higher anxiety and depression levels in children during a pandemic”
15. Cato Institute. Pandemic Policy Postmortem: Lessons from Sweden. 19 augustus 2022
Overzicht Zweeds perspectief Johan Norberg 32:10-43:15
16. Dagens Medicin. Sveriges överdödlighet lägst i Europa. 16 september 2022
17. The Organization for Economic Co-operation and Development (OECD). Rapport Health at a Glance: Europe 2022. December 2022
Bron onderstaande grafiek, data: OECD
18. Ridley, M. China’s Covid nightmare is the final proof: lockdowns were a total failure | The Telegraph, 28 december 2022
19. Schöley, J. Bevölkerungsalterung unter Pandemiebedingungen | Wirtschaftsdienst, februari 2023
In Zweden het laagste percentage oversterfte 65-plussers tijdens de pandemie (tot eind 2022).
Deze berekening werd op 7 maart op Twitter gecorrigeerd door de auteur: “een van de laagste oversterftecijfers 65-plussers”
20. Anders Tegnell: “Don’t like the word ‘revenge'” | Svenska Dagbladet, 4 maart (update 7 maart) 2023
Zoals de Zweedse staatsepidemioloog Anders Tegnell bleef herhalen: “It’s a marathon, not a sprint”
Tot slot:
Addendum
De twee meest voorkomende misvattingen rond Zweden:
1. ‘Excess mortality’ (oversterfte) is de meest betrouwbare maat volgens terzakekundigen, omdat verschillende landen sterfte met/door covid-19 verschillend registreerden. ‘Excess mortality’ als parameter maakt vergelijkingen tussen landen mogelijk.
2. In Zweden woont een met Nederland vergelijkbaar deel van de bevolking in stedelijke gebied. Bevolkingsgewogen dichtheid is een betere maatstaf, omdat er rekening mee wordt gehouden dat mensen niet gelijkmatig verspreid in een land wonen. Zweden, bijvoorbeeld, bestaat voornamelijk uit bos.
Bron afbeelding: Population Weighted Density
NRC op 31 december 2022:
Engelse vertaling:
PEDAGOOGLE 